Przegląd instalacji elektrycznej i konserwacja – na czym polegają?

Przegląd instalacji elektrycznej jest konieczny, by zapewnić bezpieczeństwo użytkowania budynku oraz stały i stabilny dostęp do prądu elektrycznego. Wiąże się z nim jednak wiele obostrzeń, których należy przestrzegać i o których piszemy poniżej.

Co ile lat musi być wykonany przegląd instalacji elektrycznej?

Według przepisów prawa budowlanego dokładny przegląd instalacji powinien mieć miejsce co najmniej raz na 5 lat, w ramach kontroli ogólnego stanu technicznego, użytkowości oraz estetyki budynku i otoczenia. Kontroli podlegają również instalacja elektryczna i piorunochronna – powinna ona dotyczyć sprawności połączeń, sprzętu, środków zabezpieczających przed porażeniem, oporności izolacji, uziemień i aparatów. Nie oznacza to bynajmniej, że przegląd wykonuje się co 5 lat – może on być przeprowadzany częściej, zależnie od wielu aspektów, jak wiek instalacji, narażenie jej na czynniki zewnętrzne, przeznaczenie budynku/pomieszczeń lub niepokojące wyniki poprzedniej kontroli.

Niektóre terminy kontroli są krótsze. Raz w roku należy sprawdzić stan budynków i instalacji narażonych np. na wpływ warunków atmosferycznych czy niszczenie wskutek użytkowania, a także stan pomieszczeń o nadmiernej wilgotności czy stałej wysokiej temperaturze, składowania substancji niebezpiecznych itp.

Zasady konserwacji instalacji elektrycznej

Zasady i zakres konserwacji instalacji elektrycznej regulują odpowiednie zapisy prawa budowlanego. W planie przeglądu instalacji muszą znaleźć się punkty, takie jak:

• ocena sprawności połączeń;
• osprzęt;
• zabezpieczenia i środki ochrony zapobiegające porażeniom;
• oporność izolacji przewodów, uziemień i aparatury.

Oględziny

Pierwszy etap kontroli instalacji to oględziny. Ich przebieg określa oficjalna norma. W uproszczeniu jednak jest to organoleptyczne sprawdzenie wyglądu instalacji i jej odpowiedniego montażu oraz poprawnego doboru jej elementów. Oględziny wykonuje się bez zastosowania dodatkowych narzędzi, przy wyłączonej instalacji. Należy podczas nich ocenić sposób zabezpieczenia przed porażeniem, ewentualnym zapłonem i rozprzestrzenianiem się pożaru oraz odpowiednie urządzenia sygnalizujące wszelkie zmiany w instalacji. Należy ocenić też dobór, stan, oznaczenie i połączenia przewodów zastosowanych w instalacji, zabezpieczenie jej przed czynnikami zewnętrznymi oraz dostęp do urządzeń, które umożliwią wygodną obsługę instalacji. Ważne będą także napisy, oznaczenia, schematy i ostrzeżenia – występujące na instalacji oraz te, które są do niej dołączone.

Próby i pomiary instalacji elektrycznej z wykorzystaniem narzędzi pomiarowych

Po oględzinach przechodzi się do właściwej kontroli i przeglądu instalacji elektrycznej. Wykonujący te pomiary specjalista przeprowadza szereg testów:

• bada rezystancję uziemień instalacji odgromowej;
• dokonuje pomiaru ciągłości przewodów ochronnych;
• sprawdza ochronę przeciwpożarową, np. poprzez zerowanie;
• bada rezystancję izolacji przewodów, kabli i urządzeń elektrycznych;
• mierzy rezystancję izolacji i uzwojeń transformatora;
• mierzy parametry wyłączników różnicowo-prądowych;
• tworzy metrykę urządzenia piorunochronnego (jeśli jest wymagana);
• dokonuje pomiarów termowizyjnych.

Specjalista wykonuje wszystkie czynności w odpowiedniej kolejności, która pozwala na wykrycie
i usunięcie ewentualnych usterek, a następnie przeprowadza powtórny test.

Protokół przeglądu instalacji elektrycznej

Każda kontrola kończy się przekazaniem protokołu przeglądu instalacji przez osobę ją wykonującą. Zawiera on podstawowe informacje o wykonawcy pomiarów, danych instalacji, terminie pomiarów, użytych do kontroli urządzeniach pomiarowych posiadających aktualne świadectwo legalizacji oraz wynikach przeglądu w ujęciu tabelarycznym. Dołącza się też szkice instalacji, obwodów, urządzeń i aparatów oraz informacje o warunkach przeprowadzenia kontroli i zalecenia wynikające z przeglądu. W przykładowym protokole wyszczególnione są wszystkie opisane wyżej aspekty instalacji, a także miejsce na zaznaczenie, czy przegląd został wykonany, oraz na ewentualne uwagi dotyczące każdego aspektu kontroli. Kontroler wykonuje za każdym razem próby instalacji, na podstawie których stwierdza, czy jej elementy działają w odpowiedni sposób. Sprawdzeniu podlegają też ewentualne spadki napięć.

Praca – konserwator instalacji elektrycznych – kim jest?

Przegląd instalacji elektrycznej to zadanie, którego wykonanie może zostać zlecone jedynie osobie z odpowiednimi uprawnieniami. Uprawnienia te to świadectwa kwalifikacyjne wydawane przez komisje powołane przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Często określane są jako uprawnienia SEP, jest to jednak nazwa niepoprawna. Uprawnienia te wydawane są w trzech grupach, ale w kwestii instalacji elektrycznych najważniejsza jest grupa I. W jej zakresie pojawiają się kategorie D (dozór) i E (eksploatacja). Kontrolę powinna przeprowadzić osoba posiadająca uprawnienia dotyczące obu kategorii z dodatkowymi uprawnieniami do wykonywania pomiarów ochronnych. Jeśli jednak kontroler posiada jedynie świadectwo kwalifikacyjne E, protokół z jego prac powinna skontrolować i podpisać osoba ze świadectwem kwalifikacyjnym D. Jeśli dany elektryk podczas kontroli korzysta z pomocy asystenta bez uprawnień kwalifikacyjnych, asystent ten powinien być przeszkolony w zakresie zasad BHP oraz prac przy urządzeniach elektrycznych i udzielania pierwszej pomocy.

Podsumowanie

Jeśli szukasz wykwalifikowanego specjalisty, który przeprowadzi kontrolę instalacji elektrycznej, koniecznie sprawdź ofertę firmy INWEMER. Zatrudniamy grono doświadczonych pracowników, którzy sprawnie przeprowadzą wszelkie testy i wystawią potrzebne protokoły, zgodne z wymogami prawa.