Oznakowanie BHP i ppoż. w budynkach

Zasady stosowania znaków BHP i ppoż. w budynkach reguluje prawo, a konkretnie Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Regulacje zawarte w akcie prawnym dotyczą m.in. zasad umieszczania znaków bezpieczeństwa na drogach ewakuacyjnych i pożarowych. To ważne, ponieważ odpowiednie oznakowanie pozwoli na sprawną ewakuację i dotarcie ratowników czy strażaków do potrzebujących pomocy. Znajomość planu ewakuacji budynku, w którym się znajdujemy, może również uratować nam życie. Jakie jednak znaki powinny być umieszczone w budynku, by możliwe były łatwa ewakuacja i pomoc przebywającym wewnątrz ludziom? Jakie funkcje pełnią tablice informacyjne BHP i gdzie można je spotkać?

Tablica informacyjna BHP

Wśród najczęściej spotykanych tablic BHP są te umieszczane w pobliżu inwestycji budowlanych. Pełnią one nie tylko rolę informacyjną, ale też ostrzegawczą dla osób, które mogą przypadkiem znaleźć się na niebezpiecznym dla nieupoważnionych terenie budowy. Odpowiednia tablica musi znajdować się na każdym budynku, w przypadku którego wymagane jest pozwolenie na budowę.

Takie tablice muszą zawierać też ważne informacje:

• rodzaj robót budowlanych;
• adres robót;
• numer pozwolenia na budowę;
• imiona i nazwiska lub nazwy oraz numery telefonów: inwestora, wykonawcy prac budowlanych, kierownika budowy, kierowników robót, inspektora nadzoru inwestorskiego oraz projektantów;
• numery telefonów alarmowych;
• numer telefonu do okręgowego inspektora pracy.

Oznakowanie miejsc niebezpiecznych BHP

Popularne i często spotykane naklejki BHP nie są umieszczone w przypadkowych miejscach. Ich rozlokowanie wynika z obowiązku, który na gospodarzy budynków, pracodawców czy szefów budowy narzuca prawo: Kodeks Pracy, Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej, a nawet Konstytucja.

Najważniejsze obowiązki oznakowania dotyczą:

• niskich sufitów lub futryn drzwi (trzeba zadbać o to, by nikt nie uderzył się w głowę),
• stopni schodów (według przepisów oznaczać należy zwłaszcza niespodziewane wzniesienia lub opadnięcia gruntu),
• rozdzielni elektrycznych (oznaczenie ostrzega przed porażeniem prądem).

Istotne są też oznaczenia związane z miejscami pracy oraz dotyczące zagrożeń o charakterze permanentnym i ryzyka nagłego powstania zagrożenia. Ryzyko takie może występować ze względu na ciągłe użytkowanie danego elementu, miejsca czy maszyny oraz możliwość pojawienia się błędu, awarii lub pomyłki. Szczególnej uwagi w miejscu pracy wymagają obszary, w których występują czynniki niebezpieczne.

Można je podzielić na:

• czynniki szkodliwe, których oddziaływanie może doprowadzić do schorzenia (np. hałas);
• czynniki niebezpieczne, które mogą spowodować nagłe powstanie urazu – to one powodują wypadki podczas pracy;
• czynniki uciążliwe, które nie stanowią bezpośredniego zagrożenia, ale utrudniają pracę, obniżając komfort i wydajność.

Należy informować o nich pracowników, reagować na zgłaszane problemy i oznaczać odpowiednimi znakami miejsca ich występowania. Najczęściej wykorzystuje się znaki zakazujące określonych działań lub nakazujące konkretne zachowanie/działanie (np. nakaz stosowania ochrony słuchu w miejscu narażenia na hałas o natężeniu przekraczającym dopuszczalną normę itp.).

Bardzo ważne są też znaki ppoż., które wskazują miejsce rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego, drogę ewakuacji czy drogę pożarową dla straży pożarnej. Znaki te należy umieszczać na wysokości wzroku, by łatwo było je zauważyć.

Ważnym znakiem ppoż. jest znak informujący o zakazie używania otwartego ognia w miejscach składowania substancji łatwopalnych lub wszędzie tam, gdzie może wystąpić atmosfera zagrożona wybuchem.

Oznakowanie drzwi przeciwpożarowych

Według normy oznakowanie drzwi ppoż. powinno być umieszczone w budynkach, które posiadają co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne. Musi być widoczne i czytelne, by dostarczało niezbędnych informacji do ewakuacji. Ważnym oznaczeniem jest też to, które dotyczy drzwi przeciwpożarowych będących w stanie stawiać opór ogniowi. Umieszcza się na nich znak „Drzwi przeciwpożarowe. Zamykać!” oraz dodatkowe dane (nazwę producenta, nazwę i symbol wyrobu, numer Aprobaty Technicznej, rok produkcji i klasę odporności ogniowej).

Oznakowanie maszyn i urządzeń

Oznakowanie maszyn i urządzeń na terenie zakładu pracy jest określone w przepisach. Regulacje wskazują na kolorowe pasy – żółto-czarne i czerwono-białe. Takie zestawienia kolorystyczne pozwalają zwrócić uwagę na niebezpieczne miejsca. Pozostałe miejsca i elementy niebezpieczne w obrębie maszyn oraz urządzeń oznacza się specjalnymi tabliczkami ostrzegawczymi dopasowanymi do potrzeb i wymagań dotyczących danego miejsca czy sprzętu.

Tabliczki ostrzegawcze do maszyn mają najczęściej kształt żółtych trójkątów (i czarną obwódkę) oraz białych kół (i czerwoną obwódkę). Są to znaki ostrzegawcze i zakazujące.

Podsumowanie

Odpowiednie oznaczenia w budynkach użytku publicznego, miejscach pracy czy na maszynach i sprzętach są niezwykle ważne dla zachowania bezpieczeństwa zarówno osób postronnych, jak i pracowników czy użytkowników. To istotne, jeśli dana firma decyduje się np. na zatrudnienie zewnętrznej firmy sprzątającej – dzięki tabliczkom pracownicy są poinformowani o ewentualnym zagrożeniu i mogą go uniknąć.